Fotoğrafçılıkta bir durak ne demektir?
Fotoğrafçılık jargonu, fotoğrafçıların birbirleriyle konuşabilmeleri için hızlı bir yoldur. Ancak bu jargondaki kelimeleri bilmiyorsanız, kafa karıştırıcı olabilir. Bir "durak" (stop), fotoğrafçılıkta sürekli bahsedilen bir kavramdır ve anlamanızı kolaylaştıracak en yardımcı kısayollardan birisidir. Peki, fotoğrafçılıkta durak ne demektir?
Bir "durak", ışık miktarını karşılaştırmak için bir ölçüdür
Fotoğrafçılar, kameranın içine giren ışık miktarını ve nihai görüntüdeki ışık miktarını karşılaştırmak için durak terimini kullanırlar. Perde hızı, diyafram ya da ISO'ya uygulanabilir, çünkü bunların her biri pozlamanın oluşturulması için kamera sensörüne erişen ışık miktarını kontrol eder. Bazen, bir fotoğrafın bir bölümünün bir başka bölümü ile karşılaştırılmasında da kullanılır. Bir görüntüyü iyileştirmek için ne kadar aydınlatılabileceğini ya da karartılabileceğini önermek için de kullanılabilir.
Bir "durak", ışık miktarının ikiye katlanması ya da yarıya inmesi anlamında kullanılır
Sensöre erişen ışık miktarını değiştirmek için ister diyaframı, ister perde hızını, ister ISO'yu değiştirin, bir durak, sensöre erişen ışık miktarını ikiye artırmak ya da yarıya indirmek anlamına gelir. Perde hızını iki kat uzun süre açık tutarsanız sensöre erişen ışık miktarını da iki kat artırırsınız demektir. Ya da, ışık miktarını yarıya indirmek için perde hızını yarıya indirebilirsiniz. Örneğin, yukarıdaki çizimde görebileceğiniz üzere, perde hızını 1/200 saniyeden 1/200 saniyeye artırmak bir durak anlamına gelecektir. Bu değişikliği yaptığınızda, örtücü yarı süre daha hızlı açılıp kapanacak ve sensöre erişen ışık yarıya düşecektir. Benzer şekilde, 1/800 saniyeden 1/100 saniyeye geçersek, ışığı üç durak - üç kat - artıracak olduğumuz sonucu ortaya çıkacaktır.
Işık miktarını ikiye katlamak için, ayrıca, diyaframı bir durak açabilirsiniz. Ya da, ışık miktarını yarıya indirmek için diyaframı bir durak kısabilirsiniz.
Yukarıdaki çizim, değişik f-sayıları ile durak terimi arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Daireler, diyafram açıklığını göstermektedir. Görebileceğiniz üzere, f/2.8 geniş bir açıklığı, f/5.6 orta büyüklükte bir açıklığı, f/16 ise küçük bir açıklığı göstermektedir. F/2.8 ile f/16 arasındaki ışık farkı 5 duraktır. Bir diğer deyişle, f/2.8'den f/16'ya gidene kadar ışığı 5 kez yarılarsınız.
Bazı kameralarda, bir tam duraktan daha küçük değişiklikler de yapabilirsiniz. Normal olarak, bu her seferinde bir durağın 1/3 oranında ayarlanabileceği anlamına gelir. Yani, kameranızda burada gösterilenler arasında başka numaralar sunulduğunu da görebilirsiniz. Farklı lensler ayrıca farklı boyutlarda diyaframlara da izin verebilir. Bazıları daha büyük oranlara (örneğin, 50mm f/1.4) ve bazıları daha küçük oranlara (örneğin, makro çalışmalar için) izin verebilir.
Ayrıca, ISO'yu da bir durak artırmak ya da azaltmak için kullanabilirsiniz. Perde hızına benzer şekilde, ISO da bir duraklık değişikliklerle ışık miktarını artırmak ve azaltmak için kullanılır. Yani, ISO 200, ISO 100'den bir durak fazladır. ISO 100'den ISO 3200'e gitmek, 6 kez ikiye katlamak anlamına gelir. Böylece, 6 duraklık değişiklikle ışık miktarı da 6 kez ikiye katlanacaktır. Aynı süreç, tersi durum için de geçerlidir. ISO 400'den ISO 100'e gelirseniz, iki durak hareket etmiş olursunuz - şık miktarını iki kez yarılarsınız.
Filtreler
Kameranızın sensörüne gelen ışık miktarını değiştirmenize yardımcı olacak çeşitli filtreler mevcuttur. Bunlar, renklendirilmiş tam Doğal Yoğunluk (ND) filtreleri olabilir. Ya da, kısmi renklendirilmiş dereceli ya da parçalı ND filtreler olabilir. 10 duraklı filtre gibi aşırı bir filtre, ışık miktarını 10 durak azaltarak ışık miktarını 10 kez yarıya indirebilir. Diğer bir deyişle, sensöre yaklaşık 1000 kat daha az ışık ulaşır! Bu filtreler, sanatsal uzun pozlama manzara fotoğrafçılığı için yaygın olarak kullanılırlar. Polarize filtreler de, diğer etkilerinin yanı sıra, ışık miktarını azaltabilirler. Bir polarize filtre, tipik olarak, 2-3 duraklık etkiye neden olacaktır.
Manzara fotoğraflarında ışık dengesi oluşturmak istiyorsanız, gökyüzünü karartmak için bir dereceli ND filtre kullanmanız gerekir. Gökyüzünün ve yeryüzünün ışık ölçümünü ayrı ayrı yapın ve ikisi arasındaki durak farkını hesaplayın. Bu, size ihtiyacınız olacak olan filtre türünü (2 ya da 3 durak) söyleyecektir.
Özet
* Fotoğrafçılıkta durak nedi? — Bir "durak", fotoğrafçılıkta bir ölçümdür
* Bir "durak" ışığı ikiye katlamak ya da yarıya indirmek anlamına gelir
* Bunu yapmak için perde hızı, diyafram, ISO ya da filtreleri kullanabilirsiniz
Yorum Gönder
Makalemizle ilgili düşüncelerinizi yorum olarak paylaşabilirsiniz. Yorum yapmak için kayıt olmanız gerekmemektedir.