Daha İyi Kompozisyonlar İçin 4 Basit İpucu

Bazı fotoğrafların dikkatinizi daha fazla çekerken bazılarının daha az çekmesinin nedenini hiç düşündünüz mü? Ya da bazı fotoğraflarınızın diğerlerinden daha çekici geldiğini düşünmenize sebep olan etkenin ne olduğu hakkında hiç fikir yürüttünüz mü? Bu, belki de fotoğrafınızı kompoze ediş şeklinizle alakalıdır. Bir fotoğrafın kompozisyonu, ona uzun süre bakmamız konusunda çok önemli bir etkendir. Beğendiğimiz bir fotoğrafa daha uzun süre bakma eğilimi gösteririz. Etkili bir şekilde kompoze edilmemiş bir fotoğraf güçlü bir etki sunmayacak ve zihnimiz tarafından hızlı bir şekilde göz ardı edilecektir.



Bu makalede dört temel kompozisyon ipucundan bahsedeceğim. "Üçler Kuralı" ya da "yönelen hatlar"dan bahsetmeyeceğim, bunun yerine bir fotoğraf çekmeden önce dikkat etmeniz gereken dört konudan bahsedeceğim. Bu ipuçları, rötuş için uzun süreler harcamanızın önüne geçecek ve daha güçlü fotoğraflar çekmenizi sağlayacaktır.

1) Dikey ve Yatay Çizgiler

Beynimiz, ufuk çizgisi gibi, yatay olması gereken herhangi bir varlığı, olması gerektiği şekilde yatay bir şekilde göremediğinde, uyarı zilleri çalmaktadır. İçgüdüsel olarak bir şeylerin ters gittiği hissi meydana gelir. Bunu, fotoğrafçılıkta "Bu fotoğraftan hoşlanmadım." cümlesi ile görebilmekteyiz. Aynı şey, binalarda olduğu gibi, dikey durumlar için de geçerlidir.

Yatay çizgilerdeki sorunlar görece kolay bir şekilde düzeltilebilir. Biraz deneyim ve genellikle de deklanşöre basmadan hemen önce ufuk çizgisini kontrol etmek bu sorunun aşılması için yeterlidir. Çoğu kamerada, vizörden baktığınızda görebileceğiniz kılavuz çizgiler bulunmaktadır. Bu kılavuz çizgileri ufuk çizgisine hizalayarak basitçe yatay düzlüğü elde edebilirsiniz.

Aşağıdaki ilk fotoğraf göze hoş görünmüyor, çünkü ufuk çizgisi doğrusal değil.

NIKON D800 + 80-400mm f/4.5-5.6 @ 195mm, ISO 200, 1/3200, f/6.3

Ufuk çizgisini düzleştirmek daha iyi bir fotoğraf elde edilmesini sağlamıştır.

NIKON D800 + 80-400mm f/4.5-5.6 @ 195mm, ISO 200, 1/3200, f/6.3

Dikey çekimlerde vizör aracılığı ile düzgün bir fotoğraf çekimini sağlamak çok daha zordur. Dikey çizgilerle karşılaşıldığında ortaya çıkan iki önemli sorun bulunmaktadır. İlk sorun, yukarıda yatay çizgilerdeki örneğe benzerlik göstermektedir. Aşağıdaki örnekte de gösterildiği üzere, kameranın düzgün tutulmamasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Fotoğrafta, elektrik direklerinin eğik görüntüsünü kolaylıkla fark edebilirsiniz.

NIKON D7100 + 200-400mm f/4 @ 280mm, ISO 400, 1/320, f/18.0

Bu durumda, kamerayı hafifçe döndürmeniz gerekmektedir, böylelikle direkler dikey bir hale gelecektir. Vizör içindeki kılavuz çizgileri kullanarak, ufuk çizgisini düzleştirme örneğinde olduğu gibi, bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz. Yukarıdaki çekim için konuşmak gerekirse, bir teknede bir gezinti halinde olduğum için, ufuk çizgisini düzleştirmek ve dikey çizgileri tam anlamıyla dikey bir hale getirmek benim için oldukça zorlayıcı olmuştu. Aşağıda, daha düzgün bir şekilde çektiğim ve daha sonra siyah beyaza çevirdiğim bir örneği görebilirsiniz.

NIKON D7100 + 200-400mm f/4 @ 280mm, ISO 400, 1/640, f/13.0

Dikey çizgilerle ilgili meydana gelebilecek olan ikinci sorun kameranın kullanımı sırasında düzeltmek için çok daha zorlayıcıdır. Bu durumdan da bahsedeceğim, böylelikle, meydana geldiğinde bu sorunun farkında olabilir ve mümkün olduğunca bu sorunu düzeltmeye çalışabilirsiniz. Yine de, bazı durumlarda sadece fotoğraf düzenleme programları ya da pahalı tilt-shift lensler bu sorunun çözülmesi konusunda mutlak başarıya ulaşmanızı sağlayabilir. Aşağıdaki fotoğrafta, binanın geriye doğru yaslanmasına dair bir etkinin oluştuğunu fark etmenizi istiyorum. Bu etkiye, keystoning (açısal bozukluk) denir. Açısal bozukluk, paralel olması gereken çizgilerin yakınsaması olarak tanımlanabilir. Bu sorun, sensör düzleminin (kameranın arka yüzü olarak da kabul edilebilir) dikey tutulmaması nedeni ile ortaya çıkmaktadır.

NIKON D7000 + 10-20mm f/4-5.6 @ 14mm, ISO 250, 1/15, f/16.0

Mümkün olan her durumda, kameranın arka düzlemini binanın dış cephesine paralel tutmaya çalışın, böylelikle sensör düzlemi dikey olarak kalacaktır. Bu çizimde, soldaki görüntüde açısal bozukluk meydana gelmeyecek ancak sağdaki çizimde bu sorun meydana gelecektir.

Bir tuğla duvarın ve pencerenin bulunduğu aşağıdaki fotoğrafta, sokağın karşısında yer alan bir merdivenin üzerine çıkarak duvarın düzgün bir şekilde çıkmasını sağlamıştım. Sokak seviyesinden çekim yapsaydım kameramı yukarı doğru çevirmem gerekecekti. Açısal bozukluktan kaçınmamın tek yolu kamerayı dikey bir şekilde tutabilmekti.

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 64mm, ISO 1250, 1/40, f/8.0

Duvarın açısal bozukluğa uğramaması için hangi seviyeden çekim yaptığımı göstermesi açısından aşağıdaki fotoğrafa göz atabilirsiniz.

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 31mm, ISO 1250, 1/60, f/8.0

Bazen kameranın arka düzlemini bu şekilde dikey bir şekilde tutmak imkansızlaşabilir. Örneğin, yüksek bir binanın fotoğrafını çekiyorsanız, geniş açılı bir lens kullansanız bile, kamerayı hafifçe yukarı doğru çevirmeniz gerekebilir. Özellikle gökdelenlerin çekimlerinde bu sorun meydana gelmektedir. Benzer durumlarda meydana gelen açısal bozuklukları, fotoğraf düzenleme yazılımları kullanarak gidermeniz gerekecektir. Lightroom'daki perspektif düzeltmeleri ayarını kullanarak, açısal bozulmaları kolaylıkla giderebilirsiniz. Gelecekte, bu konu ile ilgili detaylı bir makale hazırlamayı planlıyorum. Şimdilik, kamerayı yukarı doğru çevirmekten kaçınamıyorsanız, bina çekimi için yeterli boşluk bırakmanız gerekeceğini söylemekle yetinebilirim. Rötuş sırasında kırpma işlemi gerçekleşeceği için fazladan bırakacağınız bu alanlara ihtiyaç duyacaksınız. Aşağıda, bir gökdelende meydana gelmiş olan açısal bozulmayı Lightroom'da düzelttikten sonra elde ettiğim fotoğrafı görebilirsiniz. Açısal bozukluğun düzeltilmesi sırasında fotoğrafın köşelerinde meydana gelen kırpılma alanlarına dikkat etmenizi istiyorum. Bu nedenle, fotoğrafta yeterli boşluğu bırakmak gerekiyordu.

NIKON D7000 + 10-20mm f/4-5.6 @ 14mm, ISO 250, 1/15, f/16.0

Diğer yandan, dikey ve yatay döndürmelerle oldukça ilginç çekimler de gerçekleştirebilirsiniz. Eğer böyle bir denemede bulunacaksanız, bunu kasıtlı bir şekilde yapın! İzleyiciler, bu kompozisyonu kasıtlı olarak seçtiğinizi hissettirmelisiniz.

NIKON D7000 + 14-24mm f/2.8 @ 24mm, ISO 400, 1/50, f/11.0

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 70mm, ISO 200, 1/13, f/9.0

NIKON D7000 + 10.5mm f/2.8 @ 10.5mm, ISO 200, 1/640, f/10.0

2) Kenar Kontrolleri

Fotoğraf eleştirilerim sırasında fark ettiğim en önemli dikkat dağıtıcı nesneler, fotoğrafın kenarlarından fotoğrafın içine doğru girmeye başlamış olan küçük parçalardır. Dikkat dağıtıcı bu nesneler gözün fotoğraftaki esas ögeden uzaklaşmasına neden olmaktadır. Evet, rötuş sırasında kırpma ya da klonlama işlemlerini gerçekleştirerek bu sorunu "düzeltebilirsiniz" ancak neden bu sorunu kaynağında gidermeyesiniz ki? Dikkat dağıtıcı bu nesneler genellikle dalların uzantıları, parlak noktalar ya da fotoğrafa ait olmayan küçük herhangi bir şey olabilmektedir. Bir fotoğrafı kadrajlarken, çerçevenin kenarlarına dikkat edin. Dikkat dağıtıcı herhangi bir şey var mı? Eğer cevap evetse, kompozisyon üzerinde düzeltmeler yapın. Genellikle herhangi bir yönde bir adım ya da kamera açısında küçük bir oynama bu sorunun meydana gelmesini önleyecektir. Bir fotoğraf çekerken, pozlama için histograma bakmanın yanı sıra, çerçevenin kenarlarına hızlı bir şekilde göz atarak dikkat dağıtıcı herhangi bir nesnenin kadraj içinde bulunmadığından emin olmaya çalışırım.

Aşağıdaki fotoğrafı çekerken fotoğrafın sağ üst bölümünde dikkat dağıtıcı dalların bulunduğunu fark ettim. Eğer bu sorunu düzeltmek için kırpma yapmaya çalışsaydım, arka plandaki kırmızı ağacın da bir kısmını kesmem gerekecekti. Sola doğru birkaç adım atmakla bu dalların kadrajın dışında kalmasını sağlama imkanım vardı. Ayrıca, arka plandaki kırmızı ağacı bütünüyle kadraj içinde tutmayı da başarmıştım.

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 42mm, ISO 400, 1/4, f/11.0

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 34mm, ISO 400, 1/5, f/11.0

Aşağıdaki fotoğraflarda, farklı bakış açıları ile çekimler denedim. İlk fotoğrafta göze batan bir dal vardı. İkinci fotoğrafta ağacı kullanarak kiliseyi çarpıcı bir şekilde çerçevelemiştim. Ancak gölgenin ve sağ kenardaki iki parçanın dikkati nasıl dağıttığına dikkat edin. Üçüncü denemede ise fotoğrafın kenarında halen dikkat dağıtıcı bir nesne yer almaktaydı. Ve, evet, Photoshop'ta clone tool ya da spot healing brush ile  bu sorunları düzeltebileceğimi biliyordum. Yine de, kamerayı kullanarak bu sorunu düzeltebilme imkanım varken rötuş işlemlerine zaman ayırmak istemiyordum. Bu fotoğrafların hiçbirini kırpmadım.

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 38mm, ISO 200, 1/1000, f/6.3

Aşağıda, nihai çekimi görebilirsiniz. Çerçevenin kenarlarındaki ağaç dalları kasıtlı bir şekilde, kompozisyona katkı yapması amacı ile bırakılmıştır. Çekim için bulunduğum nokta da gölgenin kadraj dışında kalmasını sağlamıştır. Ek olarak, bu sürecin sonunda hafif bir açısal bozulma meydana gelmiştir, ancak bu soruni daha sonra rötuş sırasında düzeltilmelidir.

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 26mm, ISO 200, 1/1000, f/6.3

3) Üst Üste Binen Nesneler

Birbiriyle alakasız iki görsel öge üst üste binerse, birleşim noktalarında genellikle dikkat dağıtıcı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Aşağıda fotoğraflarda, bir mavi balıkçılık fotoğrafı çekmeye çalıştım. İlk fotoğrafta kuşun kafasının arka plandaki bataklığın karanlık yüzeyi ile üst üste binmesi sonucu dikkat dağıtıcı bir sonuç almasını görebilirsiniz. Sola doğru birkaç adım ve yukarı doğru hafif bir tırmanış sonucu sonucun nasıl daha iyi bir hal aldığını görebilirsiniz.

NIKON D7100 + 200-500mm f/5.6 @ 500mm, ISO 400, 1/1250, f/6.3

NIKON D7100 + 200-500mm f/5.6 @ 500mm, ISO 400, 1/1000, f/7.1

Aşağıda rüzgar sörfü serimden bir başka fotoğrafı görebilirsiniz. Burada, uçurtma ve ufuk birbirini tamamlamaktadır. Makalenin başlarındaki fotoğrafta uçurtma ufuk çizgisine binmiş olduğu için zayıf bir görüntü ortaya çıkmıştı. O fotoğrafta, iki görüntü kesiştiği için fotoğraf dikkat dağıtıcı bir şekilde sonuçlanmıştı.

NIKON D800 + 80-400mm f/4.5-5.6 @ 195mm, ISO 200, 1/3200, f/6.3

Bazen, çekim noktanızı değiştirmeniz mümkün olmayabilir. Ancak, sabır çoğu sorunu çözümünü beraberinde getirmektedir. Aşağıdaki ilk fotoğrafta uçan martılardan ikisinin kanatlarının üst üste geldiğine dikkat edin. Birkaç saniye bekledikten sonra, bütün kuşların birbirinden ayrı bir şekilde göründüğü ikinci fotoğrafı çektim.

NIKON D800 + 200-400mm f/4 @ 550mm, ISO 400, 1/1600, f/8.0

NIKON D800 + 200-400mm f/4 @ 550mm, ISO 400, 1/1600, f/8.0

4) Basitleştirmek

Karmaşık, darmadağınık bir fotoğraf içinde esas çekmek istediğiniz konuyu kaydetmeniz çok kolaydır. Mümkün olan her durumda, konuyla ilgisi olmayan her şey kadraj dışında bırakan çekimler kompoze edin. Bu, birkaç farklı yolla gerçekleştirilebilir.

Farklı açılarla çekimler deneyebilirsiniz. Bazen, çekim açınızda küçük bir değişiklik yaparak sıradan bir fotoğrafı mükemmel bir fotoğraf haline getirebilirsiniz. Aşağıda, bir sarı lotus çiçeğine ait iki fotoğrafı görebilirsiniz. İlk fotoğrafta arka plan yeterince bulanıklaştırılmış olsa bile, yine de dikkat dağıtıcı idi. Sağ üst kısımda yer alan parlak kısımlar izleyicilerin dikkatini dağıtmaktaydı.

NIKON D7000 + 200-400mm f/4 @ 450mm, ISO 200, 1/200, f/11

Aşağıdaki fotoğrafta, kendimi daha sağa kaydırarak bir çekim gerçekleştirdim. Bu, çiçeği bitki örtüsünün önünden daha fazla olacak şekilde suyun önüne çekmemi sağladı. Sonuçta bütün dikkat sadece çiçeğin üzerine yoğunlaşmış oldu.

NIKON D7000 + 200-400mm f/4 @ 400mm, ISO 200, 1/640, f/5.6

Aşağıda, bakış açısını değiştirmenin fotoğrafı nasıl geliştireceğine dair bir örneği daha görebilirsiniz. İlk çekimde, sol üst köşede sonbaharı güzel bir şekilde gösteren dalın arkasında kalan kısım dikkati dağıtmaktadır. Ayrıca, arkada bir telefon direği bile görülebilmektedir. Sağ üst köşede yer alan bir beyaz nokta da dikkati dağıtmaktadır.

NIKON D7000 + 200-400mm f/4 @ 220mm, ISO 800, 1/80, f/10.0

Sola doğru hareket edin biraz yakınlaşarak çok daha iyi bir sonuç elde edilebilir.

NIKON D7000 + 200-400mm f/4 @ 220mm, ISO 800, 1/50, f/10.0

Kompozisyonu basitleştirmenin bir diğer yolu da, çekimden önce alanı temizlemektir. Ortamdaki çöpleri temizleyin. Ortamda dikkat dağıtıcı bir nesne varsa, ortamdan çıkarın! Ortamı terk etmeden önce, çöpler hariç, yerini değiştirdiğiniz her şey eski yerine koyun. Onları çöp kutusuna atın! Kamera çantamda mandallar taşırım. Onları, çiçek çekimleri ve makro çekimler yapacağım sırada, etraftaki dalları hassas bir şekilde kenara çekmek için kullanırım. Eğer kendi bahçemde çekim yapıyorsam, sol sık "budama" yaparım. Eğer halka açık alanlarda ya da parklarda çekim yapıyorsanız, budama yapmayın; mandallar kullanın.

Aşağıdaki çekimde, köşede dikkat dağıtıcı nesneler ve gölgem dikkat dağıtıcı bir hal almıştı. İkisini de Photoshop kullanarak düzeltebileceğimi biliyordum. Fakat, daha sonra uzun uzun uğraşmak yerine işimi garantiye almak istedim; çöpü kaldırdım ve gölgemin kadrajdan çıkabileceği bir şekilde kamerayı ayarladım ve ikinci çekimi gerçekleştirdim.

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 58mm, ISO 160, 1/125, f/11.0, raw görüntü

İkinci fotoğraf çok daha "temiz" görünüyor!

NIKON D7000 + 24-70mm f/2.8 @ 58mm, ISO 160, 1/250, f/8.0, Lightroom'da düzenlenmiş

5) Özet

Dijital fotoğrafçılık çağında, fotoğrafçıların çoğu deklanşöre hızlı ve seri bir şekilde basmaktadır. Hem, dijital görüntülerin maliyeti yoktur (kamera, lens, fotoğraf düzenleme yazılımı vb. hariç... ne demek istediğimi anlamışsınızdır). Ancak, çoğu fotoğrafçının ihmal ettiği, harcadıkları zamandır. Yüzlerce, daha da kötüsü, binlerce fotoğraf çekmek zamanınızı hızla tüketmektedir. Dikkatli bir şekilde kompoze etmediğiniz fotoğraflarınızdaki hataları, fotoğraf düzenleme programları ile düzeltmek için saatler harcarsınız. Bu, ilk denemenizde harika bir fotoğraf çekemeyeceğiniz anlamına gelmez. Ancak, çekim yaptıktan sonra, çekiminizi gözden geçirin. Yeni bir konuya geçmeden önce kendinize şu soruları sorun. Fotoğrafımdaki çizgiler düzgün mü? Fotoğrafın kenarlarında dikkat dağıtıcı nesneler var mı? Üst üste binen ögeler var mı? Ve son olarak, kompozisyonu geliştirmek için temizlemem gereken bir şey var mı? Saniyede 10 kare çekim yapmadan önce bu dört soruyu kendinize sorarak, sadece değerli zamanınızı korumakla kalmayacak, aynı zamanda elde edeceğiniz sonuçlardan da memnun kalacaksınız. Bu, sanatınızla eğlenmenize olanak sağlayacaktır.

© Elizabeth Gray

Etiketler: fotoğrafçılıkta kompozisyon ipucu | Yorum : 0