Odak Uzaklığı Konuların Bozulmasına Neden Olur Mu?

Fotoğrafçılığın yaygın yanlış anlamalarından biri, lensin odak uzaklığı ya da optik bozulma (distortiyon) özellikleri ile ilgilidir. Birçok fotoğrafçı, daha geniş açılı lenslerin, lens bozulmaları ya da lensin odak uzaklıklarının çok kısa olması nedeniyle yüz özelliklerini bozacağını iddia etmektedir. Bu makalede ve beraberindeki videoda, odak uzaklığının bir modelin yüzünü bozma ile ilgisi olmadığını kanıtlayacak ve lens bozulmasına ilişkin ek bilgiler tam olarak nelerin lens bozulmalarından etkileneceğini açıklayacağız.

Yüz Bozulumu (Distorsiyonu) Nedir?

Lens bozulmasının ve odak uzaklığının etkisini tartışmadan önce, ilk olarak yüz bozulumunun ne olduğuna bir göz atalım. Buradaki "bozulum" kavramı, optik bozulmalarla sık sık karşılaşılan geniş açılı lenslerde  gördüğümüze benzer gibi görünse de, ikisi de aynı değildir, çünkü yüz bozulumu, konunun kameranın çok yakınında bulunması nedeniyle oluşan bir perspektif bozulma durumudur. Yakın mesafeden kısa bir odak uzaklığı ile fotoğraflanan aşağıdaki fotoğrafa bir göz atın:

Sol: Aşırı yakın çekim yüz hatlarının orantısız görünmesine neden olur.
Sağ: Uzaklaşmak ve modelin kafasını ortalamak vücudun bozulmasına neden olur.

İlk fotoğrafta konunun yüz özelliklerini tamamen bozan fotoğraf makinesine çok yakın olduğunu görebiliyoruz - yüz çerçeve boyunca uzanıyor. Dikey fotoğrafta, fotoğraf makinesi konudan uzaklaşmış ve yüzde daha az yüz bozulumu gerçekleşmiş. Bununla birlikte, model kameraya yine de çok yakındır ve merkez çerçevenin dışındaki alan yoğun biçimde gerilerek öznenin omuzlarının vücudun geri kalanıyla karşılaştırıldığında çok orantısız görünmesine neden olmuştur.

Konuya yaklaşmak, yukarıdakiler gibi ilginç ve eğlenceli görünümlü fotoğraflara yol açabilir, ancak normalde insanları fotoğraflamanın yolu bu değildir.

Lens Bozulumu / Optik Bozulma

"Optik bozulma" olarak da bilinen lens bozulumunun yukarıda belirtilen perspektif bozulma ile ilgisi yoktur. Lenslerin çoğu bazı optik bozulmalardan muzdariptir, ancak bariz suçlu, aşağıdaki görselde gösterildiği gibi görüntülerde belirgin "fıçı" bozulmasına neden olan geniş açılı lenslerdir:

Bu tür bir bozulmayı görmek, yüzdeki bozulumun fıçı bozulmasından kaynaklandığı düşüncesini tetikleyebilir, çünkü etki benzerdir - çerçeve, yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi, bir fıçı biçiminde gerilir. Bununla birlikte, bu durum tam olarak bu şekilde gerçekleşmez, çünkü en kötü fıçı  bozulmasını gösteren lensler bile, model kameradan uzak tutulduğu sürece konuyu çarpıtmayacaktır (bozmayacaktır).

Şimdi, bu, optik bozulmanın modellerin bozulmasında bir rol oynamadığı anlamına mı geliyor? Hayır, kesinlikle etkisi var! Tamamen farklı bozulma özelliklerine sahip iki benzer odak uzaklığa sahip lens kullanırsanız, daha fazla optik bozulma gösteren lens kesinlikle nesnenin daha bozuk görünmesine neden olur. Ancak, etki düşündüğünüzden çok daha az belirgindir ve gerçekten sadece aşırı yakın çekimlerde fark edilebilir. Perspektif bozulmasının etkisi, bir konu üzerinde optik bozulmadan çok daha önemlidir. Örneğin, Nikon 50mm f/1.4G, yaklaşık %1,4 oranında bozulma göstermektedir, bu da düz yatay çizgiler içeren herhangi bir nesnenin fotoğrafının çekiminde kolaylıkla fark edilebilmektedir.

Bu lens üzerindeki fıçı bozulması, pratik olarak modeller üzerinde bozulmaya neden olma anlamında hiçbir şey ifade etmemektedir. Bununla birlikte, eğer model çok yakın bir mesafeye yerleştirilirse, modelin yüzü sıkıca çerçevelenmişse, aynı anda iki etki görülür - her ikisi de modelin özelliklerini biraz orantısız gösterecek şekilde perspektif bozulma ve optik bozulma.

Bu bizi odak uzaklığına götürür. Bozulma açısından odak uzaklığının etkilerinin ne olduğuna bir bakalım.

Odak uzaklığı

Odak uzaklığı, konuların çerçevede ne kadar sıkı göründüğünü etkiler, ancak kesinlikle perspektifi etkileyecek hiçbir şey yapmaz. Aynı noktada duruyorsanız ve farklı odak uzaklıklarıyla çekim yapmak için bir zum lens kullanıyorsanız, perspektif aynı kalacaktır. Bu, aynı konu farklı odak uzaklıklarında fotoğraflanarak ve ardından arka plandaki nesnelerin göreceli boyutlarını analiz ederek kolayca kanıtlanabilir. Aşağıdaki 24 mm ve 50 mm odak uzunluklarında çekilmiş fotoğraflrı karşılaştıralım:

İki farklı odak uzaklığı farklı çerçeveli görüntülerle sonuçlanırken, konunun arka plana göre boyutu aynıdır. Yukarıda, soldaki görüntü, sağdaki aynı görüntünün aynı çerçeveye sahip olmak amacıyla kırpılmış halidir:

Tamamen farklı iki odak uzaklığı kullanmanın nesnenin yüzünü ya da bedenini bozacak hiçbir şeye neden olmadığı görülmektedir, bu da odak uzunluğunun yüz bozulumu ile ilgisi olmadığını ispatlamaktadır.

11 mm'de (süper geniş açılı) tam kare bir fotoğraf makinesinde çektiğim, sonra kırptığım başka bir fotoğrafa bakın:

11 mm'de, eğer modelleri çerçeveyi doldurmak için çok yakın bir mesafeye yerleştirirsem çok çarpık görünüyorlar. Ve yine, belirli mesafede ve bu kırpma oranında, modeller normal görünüyor. Bu da yine odak uzunluğunun yüzdeki bozulma ile ilgisi olmadığını ispatlıyor!

Bazı insanlar odak uzaklığının bozulmayı dolaylı olarak etkilediğini iddia edebilir, çünkü daha geniş lensler aynı çerçeveyi korumak için nesneye daha yakın bir noktada durmaya ihtiyaç duyarlar. Bu kesinlikle doğru, fakat yine de lensin odak uzaklığı ile ilgisi yok - bozulma sorunlarına neden olan değişen mesafedir. İşte bir başka örnek, bu sefer konu aynı şekilde çerçevelendi, ancak çekimler farklı odak uzunluklarında yapıldı:

© Nasim Mansurov

Etiketler: temel kavramlar | Yorum : 2