Diyafram Öncelikli Mod, Enstantane Öncelikli Moda Karşı

Bazı modern kameralar bazı zamanlarda sahiplerini utandıracak çekim yapabilmektedir. Bir fotoğraf çekimi söz konusu olduğunda, kullanıcıların bazıları Diyafram Öncelikli, bazıları ise Enstantane Öncelikli Mod kullanmaktadır. Her iki çekim modu da kendine özgü alanlarda etkili olmaktadır. Bu yazımızda, size hangi modu seçmeniz gerektiğine dair bir ipucu vermeye çalışacağım.



İlk olarak, diyafram ve perde hızı (enstantane) nedir? Bütün bir yazıyı sadece bu terimlere ayırabilirim ancak bu yazı için kısaca değinerek geçmek istiyorum.

Fotoğraf: Joe deSousa

DİYAFRAM

Diyafram, temel olarak bir optik açıklığı ifade etmektedir. Kameranıza ulaşan ışık miktarını kontrol etmektedir.

İnsan gözü de benzeri şekilde kendi diyaframına sahiptir. Eğer dışarı çıkarsanız ve hava aydınlıksa gözleriniz, içeriye daha az ışığın ulaşması amacı ile kendisini daraltır. Ortamda yeterli ışık olduğu için dünyayı daha iyi bir şekilde görebilmek için gözleriniz ortamdaki ışığı belirli bir oranda filtreleyecektir.

Tersi bir durum olarak, eğer bulunduğunuz ortamda yeterli ışık yoksa gözleriniz ortamdan daha fazla ışık alabilmek için kendisini büyütecektir (açacaktır). Vücudunuz bunu otomatik bir şekilde yapar ancak (otomatik mod haricinde) kameranız bunu yapamayacaktır..

Kameranızda, diyafram için konuşmak gerektiğinde, diyafram senösöre düşen ışığın yanında birkaç özelliği daha kontrol etmektedir. Diyafram, odakta ne kadar alan olmasını istediğinizi kontrol eden bir sistem olan alan derinliğini de değiştirebilmektedir. Geniş bir açıklık ile sığ bir alan derinliği elde edebilirsiniz. Sığ bir alan derinliği odakta daha az öge bırakır ancak arka planda bokeh adı verilen bir etki oluşturur.

Fotoğraf: Roderick Eime

PERDE HIZI (ENSTANTANE)

Perde hızı fotoğrafınızın çekilme süresini belirtmektedir. Bu yolla da sensöre düşecek ışığın miktarını kontrol edebilmektesiniz. Hızlı bir perde hızı kullandığınızda sensöre daha az düşecekken daha yavaş bir çekimde daha fazla ışık elde edebilirsiniz. Yüksek perde hızları anı durdurmak için kullanılmaktadır. Düşük perde hızları kullanarak fotoğraflarınıza hareket etkisi verebilirsiniz. Çok uzun perde hızları kullandığınız bazı durumlarda etkileyici uzun pozlama fotoğrafları da elde edebilirsiniz.

Perde hızı ile diyafram ikisi birlikte sensöre toplam olarak düşen ışık miktarını kontrol etmektedir. Düzgün bir fotoğraf elde edebilmek için bu iki değişkenin dengeli bir biçimde kullanılması gerekmektedir. Eğer fotoğraf aşırı pozlanırsa detayların izlenemeyeceği kadar parlak bir görüntü ortaya çıkacaktır. Tersi durumda da koyu alanlardaki detayları izleyebilmek mümkün olmayacaktır.

Manuel Modda hem diyaframı hem de perde hızını kontrol etmek gerekeceğinden yeni başlayanlar için zorlayıcı olabilmektedir. Manuel mod kullanımı, bazı ileri düzey kullanıcılar için bile başarısız sonuçlar verebilmektedir. Doğru bilgi, zaman ve hazırlık olmaksızın etkili fotoğraflar elde edebilmek çok zordur.

Fotoğraf: Gagan Dhiman

DİYAFRAM ÖNCELİKLİ MOD

Diyafram Öncelikli Mod kameraların kadranlarında genellikle "A" ya da "Av" olarak görülmektedir. Diyafram "f-stop" olarak adlandırılarak ölçülür. Birçok kamera ya da lens 1/3'lük ya da 1/2'lik durak (f-stop) ölçülmüş bölümlere ayrılmıştır. Daha küçük f-stop sayısı daha geniş bir açıklığı ifade etmektedir. Diyafram Öncelikli Mod kullandığınızda siz gerekli diyaframı ayarlarken kameranız otomatik olarak perde hızını ayarlayacak ve kameranız için uygun olan ışık elde edilecektir. Diyafram Öncelikli Mod kullandığınızda diyafram ile birlikte ISO'yu kullanabilecekken perde hızını değiştirme imkanınız olmayacaktır.

ENSTANTANE ÖNCELİKLİ MOD

Enstantane Öncelikli Mod, kamera kadranlarında genellikle "S" ya da "Tv" olarak görülmektedir. Perde hızı, zamanın belirli aralıklara bölünmesi sonucu elde edilen bir şekilde ölçülmektedir. Bazı durumlarda kesir olarak (1/125 gibi) gösterilecektir. Temel matematik bilgilerimizi kullanmak gerekli gibi görünse de, daha küçük sayı daha hızlı bir perde hızını ifade etmektedir (1/500, bir hızlı perde hızıdır). Diyafram Öncelikli Mod kullanımında olduğu gibi, Enstantane Öncelikli Mod kullanırken de sadece perde hızını (ISO hariç) kullanabileceksiniz ve kameranız da gerekli diyafram değerini otomarik olarak atayacak demektir.

Peki, artık diyafram, perde hızı, diyafram öncelikli mod ve enstantane öncelikli modun ne anlama geldiğini bildiğimize göre, asıl sorumuzu sorabilir demektir ki, o da şu; hangi modu kullanmalıyım? Söyleyelim.

Ben genelde Diyafram Öncelikli Mod kullanırım..Neden mi? En basit cevap olarak, genellikle hareket etmeyen nesnelerin fotoğrafını çekerim, bu nedenle fotoğraflarım bulanık çıkar diye bir endişe taşımam. Bir diğer cevap olarak da genellikle alan derinliğini kontrol etmek isterim. Eğer bir manzara fotoğrafı çekiyorsam, bütün manzaranın odakta olmasını isterim, sadece ön planın ya da arka planın değil. Eğer ortamda yeteri kadar ışık varsa ve bir portre çekimi yapmak istiyorsam, sığ bir alan derinliği elde etmek isterim, ki bu sayede 3 boyutlu bir etki elde edebileyim.

Fotoğraf: Ryan

Bazen, Enstantane Öncelikli Mod kullanmaya ihtiyaç duyduğum zamanlar da olur, ki bu durumlarda hemen kameramın kadranını Enstantane Öncelikli Moda çeviririm. Akla ilk gelen durum, Aksiyon (Hareket - Spor) Fotoğrafçılığıdır. Spor, avının peşinde bir aslan - hareket eden her şeyin çekimi.. Bir nesne hızlı bir şekilde hareket ediyor ise, nesnede meydana gelebilecek olan bulanıklıktan kaçınmanın tek yolu hızlı bir perde hızı kullanmaktır (bazı hareket eden nesneleri çekebilmek için özel teknikleri istisna tutalım). Ayrıca, düşük ışık koşullarında, insan fotoğrafı çekimlerinde de (iyi bir flaşın olması temennisi ile) Enstantane Öncelikli Mod kullanırım.

"Neden sadece otomatik modda çekim yapmazsın?"

Evet... Bu sayede bütün yaratıcılığınızı öldürebilirsiniz. Bu yüzden ASLA otomatik modda çekim yapmam. Otomatik modda diyafram ve perde hızı değerleri en güvenli, en sıkıcı ayarlara çekilecektir ve fotoğraflarınız düz ve sıradan olacaktır. İlle de tam otomatik modda çekim yapmaya karar verirseniz, uzun bir yola çıkacağınızdan ve flaşınızın otomatik olarak açılır olduğundan emin olun.

"Peki neden manuel moda geçip her şeyi kontrol etmeyelim?"

Evet, manuel mod gerçekten harika bir tercihtir ve genellikle bu modu kullanmayı tercih ederim, fakat sık sık çekim için yeterli zamanım olduğunda ve her çektiğim fotoğrafın pozlama değerlerini kontrol etmeye fırsatım olursa. Özellikle manzara fotoğrafları çekiyorsanız ve "altın saat"te çekim yapma amacında iseniz manuel modda çekim yapmak oldukça zorlayıcı olacaktır. Manuel modda çekim yaparken aşırı ya da az pozlama riskiniz yüksektir. Eğer anı yakalamak ile ilgili bir kaygınız varsa ve manuel mod kullanarak her çektiğiniz fotoğrafı teker teker kontrol ediyorsanız, manuel modda yapacağınız çekimlerde, o özel anı kaçırma riskiniz yüksektir.

Neredeyse bitirdik. Hem Diyafram Öncelikli Mod hem de Enstantane Öncelikli Modun kendine göre avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır, ben kendime göre uygun olanları size anlatmaya çalıştım. Ben genelde şehir mimarisi ve HDR fotoğraflar çekmekteyim. Bu fotoğrafların çekimi için en uygun olduğunu düşündüğüm Diyafram Öncelikli Modu daha fazla kullanmaktayım. İnsan ve hareket içeren çekimlerde ise, ihtiyaç duyduğumda Enstantane Öncelikli Mod kullanmayı tercih ederim. Tekrar tekrar denemeler yapmanızı ve kendinize uygun olanı deneme yanılma ile bulmanızı öneririm.

Sonraki yazımızda görüşmek üzere...

© Dan Losowski

Etiketler: temel kavramlar | Yorum : 1