Pozlama Üçgeni

ISO - Perde Hızı (Shutter Speed) ve Diyafram (Aperture)
Pozlama Üçgeni (the exposure triangle)

Gerçek bir fotoğrafçı olmak için bazı kavramları bilmemiz gerekmektedir.



Makalemize, birkaç hafta önce yaşadığım bir olayı anlatarak başlamak istiyorum.

Yaz tatili için gittiğim Giresun'da bir asker eğlencesinde tanıdık bir arkadaşta bir kamera gördüm. Güzel kamera olduğundan bahsettik. Fujifilm'in bir makinesi idi. "Profesyonel bir makine almak için iyi para verdim buna." dedi.

"Bu makine profesyonel bir makine değil!" dedim.

"Neden?" dedi...

"Profesyonel makine, bütün ayarları senin kontrol edebilmene imkan tanır. Sahip olduğun makine bunları otomatik olarak yapıyor zaten." dedim.

İşte makalemizin temel konusu da bu. Arkadaşımdaki makinenin özellikleri epeyce fazla idi. Bir sürü ek göstergesi, özelliği vardı. Benim sahip olduğum makinenin ise pek fazla özelliği var sayılmaz bu konuda. Ancak istediğim bütün ayarlara kendim komut verebiliyorum. İstersem ISO'yu değiştirebiliyor, istersen perde hızını sabit tutarken diyaframı değiştirebiliyorum. Makalemizin konusu bu üç değişkenin birbiriyle ilişkisi.

ISO: Makinemizin sensörünün ışığa karşı hassasiyetini gösteriyor.
Aperture - Diyafram: Objektifimizin içinde yer alan bıçak takımı, fotoğrafı çekerken lensimizin ne kadar açılacağını gösteriyor.
Shutter Speed -Perde Hızı: Örtücünün (Perde) ne kadar süre açık kalacağını gösteriyor.

Bu üç değişkenin her biri diğeri ile ilişkilidir. Ve siz çekim yaparken, bir değişkeni değiştirdiğinizde bu, diğer değişkeni de etkileyecektir. Her zaman aklınızda, bu değişkenlerden birini değiştirdiğiniz zaman diğerinin ne yönde değişeceğini getirmelisiniz.

Pozlama  Üçgenini Anlamanız İçin 3 Örnek

Birçok kişi, bu üç değişken arasındaki ilişkiyi açıklamak için farklı örnekler gösterir.

Pencere Örneği

Kameranızın bir panjurları olan bir pencere gibi düşünün.

Diyafram, pencerenizin boyutudur. Ne kadar büyük olursa odanıza o kadar çok ışık girer ve odanız o kadar parlak olur.

Perde Hızı, panjurların açık olduğu süre miktarıdır. Panjurları ne kadar çok açık bırakırsanız odaya o kadar çok ışık girecektir.

Şimdi, odanın içinde olduğunuzu ve güneş gözlüğü giydiğinizi düşünün. Gözlükler sebebiyle gözleriniz, içeri gelen ışığa karşı hassasiyetini düşürüyor (Düşük ISO).

Odaya gelen ışığı artırmanın birkaç yolu vardır. Panjurların açık kalma süresini artırabilirsiniz, (Enstantaneyi sayısal değer olarak yükseltebilirsiniz), daha büyük bir pencere takabilirsiniz (Diyaframı sayısal değer olarak küçültebilirsiniz) ya da gözlüklerinizi çıkarabilirsiniz (ISO'yu yükseltebilirsiniz).

Mükemmel bir örnek değil ama bir fikir :)

Güneş Banyosu Örneği

Yazın bitmeye yaklaştığı şu günlerde çoğu insanı istediği şeylerden birisi de bronz bir tene sahip olarak sezonu kapatmaktır. Ancak her insan bu amacına maalesef ulaşamayabiliyor. Mesela benim kendiliğinden bronz bir tenim var. Ama ev arkadaşımın teni bembeyazdı. Şimdi ise ikimiz de bronz olmuşuz... Bunun temel sebebi, ikimizin vücudunun güneşe verdiği tepkiydi. İkimizin vücudu, güneşe karşı aynı hassasiyeti göstermemişti. Bunu ISO olarak algılayabiliriz. Vücutlarımızın güneşe karşı hassasiyeti.

Bu örnekte perde hızı, güneş altında ne kadar süre kaldığımızdır. Güneşte ne kadar uzun süre kalırsanız o kadar bronz bir tene sahip olursunuz.

Diyafram vücudunuza uyguladığınız güneş kremi gibidir. Güneş kremini ne kadar sürerseniz güneş vücudunuza o kadar az etki edecektir. Güçlü bir güneş kremi, vücudunuza güneş ışınlarının geçmesini engelleyecektir.

Bunu kısaca özetlersek, eğer güneşte uzun süre kalırsanız güneşin etkisi fazla olacaktır (Uzun enstantane süresi). Güneş kremi kullanırsanız ve bu kremi çok sürerseniz güneşin etkisi azalacaktır (Yüksek diyafram değeri). Eğer vücudunuz hassas ise güneşin etkisi artacaktır (Yüksek ISO değeri).

Mükemmel olmayan bir örnek daha.

Hortum Örneği

Makinenizi bir su hortumu olarak düşünün. Hortumun genişliği diyafram. Ne kadar geniş olursa o kadar su geçer. Hortumun içinden suyun geçme süresi, enstantane. Ne kadar çık kalırsa o kadar çok su geçer. Suyun basıncı ise ISO. Suyun basıncı ne kadar yüksek olursa o kadar çok su geçer.

Daha çok su toplamak için yapmamız gereken ise, geniş bir hortum (Düşük diyafram değeri), musluğu uzun süre açık tutmak (Uzun bir enstantane değeri) ve daha yüksek bir basınç (Yüksek ISO değeri)

***

Bu makale ile size somut örnekler vermek istedim. Örneklerin mükemmel olmadığının bilincindeyim ancak aklınızda somut bir şeyler canlansın istedim. Bu konu ile ilgili olarak bloğumda arama yapabilirsiniz.

*
© Darren Rowse

Etiketler: pozlama temel kavramlar | Yorum : 0