Kamera Pozlaması
 |
| © Marcus Hawkins |
59. Problem: Fotoğraflarım bazen çok parlak ya da karanlık çıkıyor, bunu nasıl düzeltebilirim?
Pozlama telafisi özelliğini kullanmanız gereken an burasıdır. '+/-' olarak gösterilen butona basarak ve kameranızın ana kadranını çevirerek kameranızın sahnedeki ışığı yorumlamasındaki hataları giderebilirsiniz.
Kameranızın pozlama düzeyi ölçeği, duraklarla (stop) ölçülür, vizörden veya LCD ekrana bakıldığında görülebilir, ve fotoğrafı düzgün bir şekilde çekebilmek için bir rehber görevi görür. Ölçeğin ortasında bulunan bir işaret, pozlamanın 'doğru' olarak yapıldığını gösterir. Kadranı çevirdiğinizde bu işaretin ölçeğin sağına ya da soluna doğru gittiğini göreceksiniz.
İşaret, ölçeğin '+' ucuna doğru hareket ediyorsa, fotoğrafınızın parlaklığını artırıyorsunuz; '-' uca doğru hareket ediyorsa, fotoğrafınızın parlaklığını düşürüyorsunuz demektir.
Optik bir vizör kullanıyorsanız, bu işlemi yaparken görüntünüze olacak etkiyi kullanım sırasında fark edemezsiniz, fakat pozlama telafisinin etkileri Canlı İzleme ve elektronik vizörlerde görülebilmektedir.
Elbette, ne kadar telafi uygulamanız gerektiği, nesnenin tonu, ışık ve kullanılan ölçüm türü gibi birçok değişkene göre değişiklik gösterecektir.
60. Problem: Çoklu-bölge ölçüm modunu kullandığımda kameram aşırı pozlanmış fotoğraflar veriyor. Diğer seçeneklerden herhangi birini kullanmak daha iyi sonuçlar mı verecektir?
Canon'da Değerlendirmeli, Nikon'da Matrix ve benzeri çoklu-bölge ölçüm modları, çoğu durumda iyi bir şekilde pozlama yapmanızı sağlayacaktır. Ancak, çok parlak fotoğraflar çekiyorsanız, eksi yönde pozlama telafi yapmanız gerekecektir.
Bazı kameralarda bu ayarı varsayılan yapabilme seçeneğiniz bulunmaktadır. Parlak noktaları düzeltmek ve gölgelere göre düzgün bir pozlama yapabilmek isteyeceğiniz yüksek karşıtlık içeren sahnelerde ya da parlak noktaları tutmak ve gölgeleri karanlığa döndürmek istediğinizde, ölçümü yaparken daha seçici olmanız gerekecektir, bu durumlarda parçalı, noktasal ya da merkez ağırlıklı ölçümleri kullanabilirsiniz.
Noktasal ölçüm, en isabetli ölçüm modudur, (kamera modeline göre değişkenlik göstermekle birlikte) kadrajın merkezindeki küçük bir nokta ya da aktif odak noktası çevresindeki küçük bir alandan ölçüm yapılacak ve geriye kalan alanlar görmezden gelinecektir. Ancak, bu modun kullanımı biraz zordur. Yeşil çimenler, açık havada ölçüm yapmak ve pozlamayı kilitlemek için iyi bir hedeftir.
Canon'daki parçalı ölçüm benzer özelliktedir, fakat daha büyük bir alandan ölçüm yapar. Genellikle, arkadan aydınlatılmış durumlarda kullanılır. Merkez ağırlıklı ölçümde ölçüm için bütün sahne kullanılmakla birlikte merkeze yakın olan %75'lik alana ağırlık verilmektedir.
61. Problem: Fotoğrafçıların 'kırpıntı' (clipping) diye bir şeyden bahsettiklerini duydum – bu neden kötü bir şeydir?
Histogram sahnedeki parlaklık aralığına dair basit bir görsel rehberdir – gölgeler sol tarafta, parlak noktalar sağ tarafta yer alır. Fotoğrafı çektiğinizde fotoğrafınızın bir köşesinde ya da Canlı İzleme süresince histogram görüntülenebilir, fakat ikisinde de aynı şey görüntülenir; küçük bir grafik ya da organik bir şekil.
Histogramın parlaklık düzeyi ölçeğin soluna ya da sağına doğru yığılmaya başlıyorsa, fotoğrafınızın bu bölümlerindeki bilgileri kaybetmeye başlıyorsunuz, ya da bu bölgeler 'kırpılıyor' demektir. 'Kayıp' parlaklık düzeyi içeren bölümlerdeki detaylar yakalanamayacaktır, çünkü bu bölgeler, kameranızın sensörünün yakalayabileceği dinamik aralığın dışında kalacaktır.
Eğer histogram, soldan kırpılıyorsa (yığılma yaşanıyorsa), bu fotoğrafınızdaki en koyu gölgeler 'yok olmaya başlamış' demektir, bu alanlar zifiri karanlık çıkacak ve bu bölgelerde hiçbir detay görülmeyecektir.
Ancak, histogram sağdan kırpıldığında (yığılma yaşandığında) son derece rahatsız edici bir görüntü ortaya çıkacaktır. Eğer bu gerçekleşirse, fotoğraflarda 'ışık parlamaları' ortaya çıkacaktır, o kadar parlak olacaktır ki, bu alanlarda detay yakalamak mümkün olmayacaktır. Bir dijital fotoğrafta parlak alanlarla ışık parlamalarının yaşandığı alanlar arasındaki geçiş son derece sert bir şekilde gerçekleşmektedir, bu nedenle 'parlak noktalar için pozlama' yapılarak (az pozlama elde edilerek) detayların elde edilmesi amaçlanır ve sonuç olarak gölgelerden biraz da olsa feragat edilir.
62. Problem: Zorlayıcı ışık koşullarında pozometreyi okumanın iyi bir fikir olduğunu okudum, fakat bunu nasıl yapabilirim?
Dijital kameralar varsayılan olarak çoklu-bölgeli şablonu kullanmaktadır. Bu mod sahneyi analiz eder ve aydınlık ve karanlık alanlardaki farklılıkları en ideal şekilde dengelemeye çalışır. Çoğu durumda, maalesef, sonuçlar memnun edici olmayabilir. Merkez ağırlıklı, noktasal ya da parçalı ölçüm modlarına geçiş yaparak kadraj içinde daha özel olarak seçilmiş alanlardan ışık ölçümü yapabilir ve kameranızı bir pozometre olarak kullanabilirsiniz.
Eğer bir zum lens kullanıyorsanız, ölçümün yapılması için öncelikle lensinizle mümkün olduğunca yaklaşıp ölçümü yapın. Örneğin, bir manzara çekimi yapıyorsanız yeşil çimenlerden ya da portrenizin yüzünden ölçümü yapabilirsiniz (ayrıca, yarım durak ile bir tam durak arasında artı yönde pozlama telafisi yaparak soluk cilt tonlarını aydınlatabilirsiniz.).
Pozlamayı yakalayabilmek ve kilitleyebilmek için kameranızın AE-L butonuna basın, daha sonra yakınlaştırma oranınızı ayarlayın ve çekimden önce, gerek görüyorsanız, kadrajı yeniden kompoze edin.
63. Problem: Sahnedeki bir nesneye odaklandığımda, kamerayı çevirip çekimimi yeniden kompoze ettiğimde ölçüm hataları ile karşılaşıyorum. Bu neden meydana geliyor?
Odaklama için görece koyu bir ön plan nesnesi kullanıyorsanız ve kamerayı, daha geniş bir gökyüzü elde edebilmek için hareket ettiriyorsanız, karşılaşılan en yaygın problemlerden birisi ile karşılaşmışsınız demektir. Sonuçta çekiminiz aşırı-pozlanacak ve fotoğrafınız çok parlak çıkacaktır.
Canon DSLRler odaklama sırasında pozlama ayarlarını kilitliyor iken Nikon DSLRler AF tamamlandığında pozlama ayarlarını kilitlemektedir, sonuç olarak kısıtlı ölçülerde pozlamada değiişiklik yapılabilmektedir. Problem kolayca çözülmüş oluyor. Çekim için uygun ışığı okuyabilmesi için önce kamerayı konumlandırın.
Şimdi AE-L butonuna basarak pozlama değerini yakalayın ve kilitleyin. Daha sonra lensi çevirin, deklanşöre hafifçe basarak seçtiğiniz nesneye odaklayın.
Son olarak, kadrajı yeniden kompoze etmek için lensi tekrar çevirin ve deklanşöre tam basarak çekiminizi yapın. Bu şekilde yaptığınız her çekimde isabetli ölçümler elde edebileceksiniz, yine de her çekimden sonra çekiminizi LCD üzerinden kontrol edin ve eğer fotoğrafınız çok parlak ya da karanlık çıkarsa pozlama telafisi yapın.
64. Problem: Neden tekli ya da çoklu-noktalı otomatik odaklama noktaları seçtiğimde, çoğu durumda çoklu-bölge ölçüm modunu kullansam bile, farklı ışık ölçümü sonuçları alıyorum?
Çoklu-bölge ölçüm modu kullandığınızda kaç tane otomatik odaklama noktası (AF noktası) kullandığınızın önemi olmaksızın aynı ışık ölçümü yapılması gerektiğini düşünmeniz son derece normaldir.
Gerçekte, çoğu DSLR odak bilgilerini de genel parlaklığa ek olarak kullanmaktadır. Bunun nedeni, 'akıllı' ölçüm modlarının odaklamayı yaptığınız bölgeyi ilgi noktası olarak algılaması ve bu alanların düzgün bir şekilde pozlandığından emin olmayı amaçlamasıdır. Özellikle arkadan aydınlatılmış portre çekimleri yaptığınızda bu büyük bir avantaj olacaktır.
Bu durumda, arka planın ne kadar parlak olduğunun bir önemi olmaksızın, modelinizin yüzünün isabetli bir şekilde pozlanmasını istersiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta ise, tekli AF noktası kullanıyorsanız ve odak noktası özellikle aydınlık ya da karanlık alanlara denk düşerse, muhtemelen az-pozlanmış ya da aşırı-pozlanmış sonuçlarla karşılaşacaksınız. Bu nedenle manzara fotoğrafçılığında çoklu-noktalı otomatik odaklama yapmak en iyi tercih olacaktır.
Alternatif olarak, ortalama parlaklığa sahip bir alandan pozlamayı sağlamak amacı ile merkez-ağırlıklı ya da noktasal ölçüm moduna geçiş yapabilirsiniz. Her ne durumda olursanız olun histogramı kontrol etmek ve gerekiyorsa pozlama telafisi kullanarak çekimi yeniden yapmak iyi bir fikirdir.
 |
| © Marcus Hawkins |
65. Problem: Çoğu manzara fotoğrafı çekiminde ya gökyüzü çok aydınlık, ya da yeryüzü çok karanlık çıkıyor. Açık havalar çok parlak çıkarak bütün detaylarını kaybediyor. Bu sorunu çözebilmek için bir yol var mı?
Açık havalar genellikle yeryüzünden çok daha ğarlaktır, bu yüzden eğer yeryüzü düzgün bir şekilde pozlanırsa, gökyüzü parlayacaktır. Bir Dereceli Doğal Yoğunluk Filtresi kullanabilirsiniz, ancak bu filtrelerin kullanımı biraz karışıktır. Bir diğer seçeneğiniz ise DSLR'nizdeki ton aralığını sıkıştırma özelliğini (Canon'da Otomatik Işık Düzeltmesi, Nikon'da Aktif D-Lighting) kullanmak olabilecektir.
Daha iyi bir çözüm ise, bir üçayak kullanarak, biri gökyüzü, diğeri yeryüzü için olmak üzere iki çekim yapmaktır. Daha sonra bu iki fotoğrafı Photoshop Elements gibi bir fotoğraf düzenleme programı ile birleştirebilirsiniz. Çekimler arasında hareket eden dallar ve yapraklar bu gibi durumlarda problem olabilmektedir.
Çözüm, RAW olarak bir çekim yapmak ve pozlamanın yeterince karanlık çıktığına emin olmaktır. Daha sonra bu RAW dosyayı işleyerek iki farklı fotoğraf elde edebilir ve bu fotoğrafları birleştirebilirsiniz.
66. Problem: LCD ve bilgisayar ekranında baktığımda pozlama düzgün görünmesine rağmen evde yazdırdığımda ya da çevrimiçi yazdırma servislerine gönderdiğimde, fotoğraflarım neden çok karanlık çıkıyor?
Kamera üreticilerinin LCD ekranlarını yapay bir parlaklıkla mı ürettiklerini sık sık merak ederiz, çünkü fotoğrafçılık mağazalarında insanlar kameraları denediğinde oldukça canlı sonuçlarla karşılaşırlar. Benzer şekilde, bilgisayar monitörleri genellikle ışıl ışıl aydınlatılmış sergi salonlarında ve vitrinlerde iyi görünebilecek şekilde ayarlanmıştır, ve evlerde ya da ofislerde çalıştırıldığında çok parlak sonuçlar verecektir.
Evde, yeterince kaliteli bir yazıcı kullanıyorsanız (Canon ve Epson bu alanda öncüdür), yazdırılmış fotoğrafa güvenmeniz ve monitörünüzün parlaklığını artırarak yazdırdığınız fotoğraf ile karşılaştırma yapmanız gerekecektir. Yüksek-teknoloji kullanmak istiyorsanız, mobitörünüzü kalibre etmeniz için ColorVision Spyder 3 Pro, iyi bir tercih olacaktır, ve sadece £100'a mal olacaktır.
Monitörü düzgün bir şekilde ayarladığınızda, kameranızdan bazı fotoğrafları bilgisayara aktarın, fakat bu fotoğrafları hafıza kartından silmeyin. Fotoğraflar eş zamanlı olarak bilgisayar ekranından ve LCD ekrandan bakın, LCD ekranın parlaklığını fotoğraflar aynı görünene kadar artırın.
Aklınızda bulundurmanız gereken bir konu, parlak gün ışığının olduğu havalarda fotoğraflarınız olduğundan daha karanlık görünebilir, bu yüüzden bu gibi durumlarda LCD ekranınıza gölgede bakın. Pozlamayı kontrol ederken en isabetli seçimi histogramı kullanarak gerçekleştirebilirsiniz.
67. Problem: Neden bazı ISO derecesi standart ayarlarda kullanılamıyor ve beni genişletilmiş bir aralık seçmeye zorluyor?
Günümüzdeki DSLRlerin en önemli avantajlarından birisi de yüksek ISOlardaki gürültü azaltma özellikleridir. Birçok kamera, toplam hassaslık aralıklarını standart ve 'genişletilmiş' ISO bölümlerine bölmektedir.
Örneğin, Canon EOS 600D ve Nikon 5100D ISO 100-6400 standart aralığına ve sırasıyla ISO 12800 ve 25600 genişletilmiş sınırlarına sahiptir. Dijital kameralar ideal kalitelerini standart ISO aralıklarında elde ederler ve alt ISO ayarlarında azami detay ve en az gren oranları verirler. DSLRler için bu genellikle ISO 100 a da ISO 200'dür.
ISO'yu artırdığınızda, daha fazla gren oluşacaktır, bir hi-fi üzerinde sesi artırdığınız zaman oluşan cızırtılar gibi, gürültü daha belirgin hale gelecektir. Bu durumda, hi-hi'taki cızırtının gözle görülebilir bir örneği olan dijital gren meydana gelecektir.
Dahili gürültü azaltma ya da yumuşatma özellikleri ile yüksek ISO kaynaklı grenler azalacak olsa da birçok detay kaybı yaşanacak ve fotoğrafın keskinliği azalacaktır.
Düşük ışık koşullarında hızlı perde hızı kullanmanız gerektiğinde, bir üçayak kullanımı imkanı da yoksa ve hareketi dondurmayı amaçlıyorsanız, kameranızı genişletilmiş oldukça yüksek ISO ayarlarına ayarlayabilirsiniz.
Bu kadar yüksek bir artış sağlandığında, çoğu durumda fotoğrafçıların kabul edilemez nitelendirdikleri miktarda gren oluşacaktır, bu yüzden bu ayarları sadece özel ayarlar ile birlikte kullanılmaktadır.
Ölçeğin diğer tarafından bakıldığında, alt sınırın bir durak altındaki ISO ayarları da bazı durumlarda kullanılabilmektedir. Büyük diyaframlar kullanarak alan derinliğini en aza indirmek ya da düşük perde hızları ile hareket bulanıklığı elde etmek istediğinizde bu ayar son derece kullanışlı olacaktır.
Bu ayar ile birlikte, parlak noktalarda bir duraklık dinamik aralık kaybı yaşanacaktır, bu nedenle de beyazlar kolaylıkla feda edilecektir.
68. Problem: Uzun pozlamalar yaptığımda fotoğraflarım grenli çıkıyor. Uzun Pozlama Gürültü Azaltma özelliği diye bir özellik gördüm, fakat bu ayar varsayılan olarak kapalı. Neden?
Bir gren azaltma sisteminden ne beklediğinize göre değişecek olmakla birlikte, Uzun Pozlama Gürültü Azaltma özelliği özellikle uzun pozlamalar için farklı bir amaca hizmet etmektedir ve bildiğimiz grenlerin alışılmış görüntüsünde azalma sağlamayacaktır. Buradaki problem, uzun süreli pozlamalarda sıcak pikseller (hot piksel) kadrajınız içinde rastgele parlak noktalar meydana getirecektir.
Yeni nesil DSLRler bu sorundla baş edebilme konusunda, eski DSLRlere oranla daha başarılıdır ancak yine de bu sorundan etkilenecektir. Uzun Pozlama Gürültü Azaltma özelliği, esas çekimden hemen sonra ikinci bir pozlama yapacaktır ancak bu çekim sırasında obtüratör (perde - örtücü) kapalı kalacaktır. Karanlık Kadrajdiye tabir edilen bütün fotoğrafın karanlık olduğu bu çekimle birlikte sıcak olan noktalar daha belirgin hale gelecektir ve kameranın işletim sistemi bu noktaları nihai görüntüden çıkarabilecektir.
Burada karşılaşılan en büyük zorluklardan birisi de her bir çekim için çekim süresinin iki katı kadar beklemenin gerekliliğidir, örneğin, 5 dakikalık bir çekim yapacaksanız, ikinci çekim yapabilmek için 10 dakika beklemeniz gerekecektir. Kameranızın pil ömrü de bu türlü uzun çekimlerde yarıya düşecektir.
Çoğu fotorafçı Uzun Pozlama Gürültü Azaltma özelliğini kapalı tutmayı ve sıcak pikselleri rötuş sırasında ortadan kaldırmayı tercih eder.
 |
| © Marcus Hawkins |
69. Problem: Önemli çekimler için pozlama basamaklaması (exposure bracketing) yapmak istiyorum, fakat bunun için kameramda bir mod bulamıyorum. Bunu nasıl yapabilirim?
Pozlama basamaklaması her bir çekim arasında farklı pozlama değerleri barındıran bir dizi fotoğraf çekmenize izin verecektir. Örneğin, kameranızın pozometresi (light meter) doğru bir pozlama yapılabilmesi için olması gereken ayarları f/8, 1/125 saniye olarak gösteriyorsa, çekim yapacağınız üç fotoğrafın diyafram değeri f/8 olarak sabit kalacak ancak perde hızı sırasıyla 1/60, 1/125 ve 1/250 olacaktır.
Bu sayede önerilen bir çekim elde etmekle birlikte bir adet iki-üç durak daha koyu ve iki-üç durak daha parlak çekim yapmış olacaksınız. Bu sayede doğru pozlamayı yapabildiğinizden daha emin olabileceksiniz.
Bazı giriş seviyesi DSLRler otomatik pozlama basamaklama özelliğini desteklememektedir, bu durumlarda pozlama telafisi kullanılarak aynı etki sağlanabilmektedir.
Pozlama ayarlar hakkında uzun süre düşünemeyeceğiniz durumlarda Program modu son derece etkili bir moddur. Odak uzaklığınıza (ve zum ayarınıza) bağlı olacak bir şekilde kamera ışık koşullarını belirleyecek ve en iyi sonuçları alabilmek için en uygun diyafram ve perde hızı değerlerini seçecektir, aynı zamanda kamera sarsıntısı riskini de en aza indirmeye çalışacaktır.
Otomatik ISO ayarlarını kullanıyorsanız, bu söylediğiniz doğru bir tespittir. Çoğu modern DSLR daha da ileri giderek 'Program Shift' adı ile anılan bir mod kullanır ve bildiğimiz Program modunu daha da ileri seviyeye taşır.
Örneğin, Program modu ile önerilen ayar olarak f/8 ve 1/250 saniyelik bir ölçüm aldıysanız, kameranın ana kadranını çevirerek f/5.6 ve 1/500 saniyelik ya da f/11 ve 1/125 saniyelik bir çekim elde edebilirsiniz.
Genel pozlama değeri aynı kalacak, ancak perde hızını değiştirmek sureti ile diyafarm değerini byütebilecek ya da küçültebileceksiniz. Yine de Diyafram Öncelikli ve Enstantane Öncelikli modlar kullanışlıdır.
Eğer alan derinliğini en aza indirmek ya da en yükseğe çıkarmak için küçük ya da büyük bir diyafram değeri kullanmak istediğinizde, ya da azami görüntü kalitesi elde etmek amacı ile diyaframı tatlı noktaya getirmek istediğinizde, Diyafram Öncelikli Modu kullanabilirsiniz.
Hareket bulanıklığı elde etmek ya da hareketi dondurabilmek için, Enstantane Öncelikli Modu kullanın.
1. SAYFA: Genel Fotoğrafçılık Problemleri
2. SAYFA: Lens Kullanımı
3. SAYFA: Dijital Kamera Aksesuarları
4. SAYFA: Dijital Kamera Ayarları ve Kontrolleri
5. SAYFA: Kamera Pozlaması
6. SAYFA: Flaş Kullanımı
7. SAYFA: Fotoğrafçılık Tekniği
Yorum Gönder
Makalemizle ilgili düşüncelerinizi yorum olarak paylaşabilirsiniz. Yorum yapmak için kayıt olmanız gerekmemektedir.